Ondernemers vormen de basis van het verdienvermogen van Nederland, en dus ook van jouw gemeente. Juist het lokale mkb-bedrijfsleven, waaronder de MKB-maakindustrie, levert een belangrijke bijdrage aan brede welvaart via werkgelegenheid, innovatie en verduurzaming. Het faciliteren van deze vitale, lokale economie is cruciaal voor een aantrekkelijke gemeente.

Een sterke positie ontstaat door samenwerking: tussen bedrijven onderling, tussen ondernemers en kennis- en onderwijsinstellingen, maar ook met maatschappelijke organisaties en lokale overheden – regionaal en provinciaal. Gezamenlijk beleid bevordert slimmer en duurzamer produceren, waardoor de MKB-maakindustrie waarde blijft creëren, werkgelegenheid behoudt en uitbreidt.

Wat kan de gemeente doen?

• Onderken het belang van de MKB-maakindustrie en stel gezamenlijk een Gemeentelijke Maakagenda op.
• Houd bij inkoop en aanbesteding rekening met het belang van lokale en regionale bedrijven. Koop als gemeente zoveel mogelijk lokaal. Dat versterkt de economie, de verbondenheid én levert vaak goede prijs-kwaliteit tegen een lage CO₂-footprint.
• Zorg voor vraaggerichte en toegankelijke dienstverlening. Gemeenten zijn de meest nabije overheid voor ondernemers. Stem dienstverlening af op de behoefte van het lokale bedrijfsleven en maak gebruik van de expertise van brancheorganisaties. Stel bijvoorbeeld een bedrijfscontactfunctionaris aan.
• Praat met ondernemers, niet over hen. Denk mee in mogelijkheden, niet in beperkingen.
• Voorkom onnodige regeldruk en gebruik de MKB-toets: betrek het bedrijfsleven vroegtijdig bij nieuw beleid.
• Beperk gemeentelijke lasten. Voorkom verhoging van ‘OZB niet-woningen’. Investeer in plaats daarvan in goed onderhoud van bedrijventerreinen. 
• Gebruik handhaving om samen met ondernemers verbeteringen te realiseren. Ga uit van de intentie tot naleving en zoek naar gezamenlijke oplossingen. Handel proportioneel bij kleine overtredingen en treed pas streng op bij herhaling of ernstige gevallen.

Bedrijventerreinen

Bedrijventerreinen zijn cruciaal voor de Nederlandse economie. Drie op de tien Nederlanders werken er; ze leveren 40% van het nationale inkomen. Bied daarom voldoende ruimte aan bedrijvigheid om het verdienvermogen van jouw inwoners te behouden. Woningbouw is belangrijk, maar mag niet ten koste gaan van werkgelegenheid. Gemeenten spelen een sleutelrol in de verdeling van de schaarse ruimte. Zorg dat mensen niet alleen een huis hebben, maar ook werk.

Wat kan de gemeente doen?

• Plan woningbouw en bedrijventerreinen zorgvuldig. Gebruik de VNG-handreiking ‘Activiteiten en milieuzonering’ om afstanden en functies goed op elkaar af te stemmen.
• Zet in op integrale ruimtelijke ordening. Combineer wonen, werken en ontmoeten, en verwerk het Nationaal Programma Ruimte voor Economie in je beleid. De voorgestelde groei van bedrijventerreinruimte (van 2,6% naar 3%) kan grote maatschappelijke en economische opbrengsten opleveren.
• Zorg voor voldoende ruimte op bedrijventerreinen, vooral voor MKB-maakbedrijven die niet in binnensteden of woongebieden passen. Houd binnenstedelijke locaties beschikbaar voor functies die de leefbaarheid verhogen.
• Investeer in nieuwe én bestaande bedrijventerreinen. Houd ruimte vrij voor lokale bedrijvigheid, watergebonden bedrijven en MKB-maakbedrijven – essentieel voor de transitie naar een circulaire economie.
• Zorg voor goede bereikbaarheid per fiets, OV en te voet. Onderhoud bedrijventerreinen net zo goed als woonwijken en winkelgebieden. 
• Ondersteun samenwerking op bedrijventerreinen. Dit vraagt per locatie om maatwerk: financiële impuls of organisatorische ondersteuning. Samenwerking versterkt de aanpak van o.a. ruimtelijke vraagstukken, arbeidsmarkttoeleiding, netcongestie, verduurzaming en veiligheid.

Wat kunnen we samen doen?

• Ontwikkel samen met ons en de provincie een Actieplan Ruimte Bedrijventerreinen met aandacht voor vestiging van MKB-maakbedrijven.
• Zet per regio een Ruimtecheck Circulaire Bedrijven op, in samenwerking met de provincie. Breng samen met het bedrijfsleven periodiek de ruimtebehoefte in kaart. 
• Betrek het bedrijfsleven vroegtijdig bij ruimtelijke ontwikkelingen op of nabij bedrijventerreinen. Zo ontstaat draagvlak, benutten we slimme oplossingen en behalen we betere resultaten.

Zorg voor een sterke lokale economie, een goed ondernemersklimaat en een gezond vestigingsklimaat.